A4 is de aanduiding voor het in Europa en Japan meest gebruikte papierformaat van ongeveer 210 bij 297 mm. Alleen in de VS, Canada, Mexico, de Filipijnen, Chili en Colombia gebruikt men een iets ander formaat (US Letter). De term A4 is zo ingeburgerd dat men zelfs spreekt van een A-viertje. Het formaat was oorspronkelijk gedefinieerd door een DIN-normering (DIN 476 uit 1922) en is later door de ISO overgenomen als de huidige norm ISO 216. Met name in Duitsland wordt het formaat nog steeds wel als "DIN A4" aangeduid. De 4 duidt op het vier maal gehalveerd zijn van een A0. Dus een gehalveerde A0 is een A1, een gehalveerde A1 is een A2, enz. Soms wordt beweerd dat de verhouding lengte/breedte van het A4-papier overeenkomt met de gulden snede, ongeveer 1,618. Dit is onjuist. De verhouding lengte/breedte is voor elk papierformaat in het ISO-systeem gedefinieerd als de vierkantswortel van 2, ongeveer 1,414. Deze verhouding zorgt ervoor dat, als het papier in tweeën wordt gevouwen, het volgende formaat ontstaat. Er geldt dan ook: Een formaat met de verhouding van de gulden snede is derhalve langwerpiger dan een A4.
A4 papier formaat
Geschiedenis van papier
Voordat de mensheid het schrift ontwikkeld had, beschilderden mensen de wanden van grotten. Later schreven ze op andere materialen, waarvan alleen duurzaam materiaal overgebleven is: kleitabletten, gedroogde boombast, botten, schelpen en op het schild van een schildpad. Voor korte notities werden vaak potscherven gebruikt. De Romeinen schreven met een kraspen of stylus op wastafeltjes om notities te maken. Dit waren houten bordjes met bijenwas bedekt. Als ze de notitie niet meer nodig hadden werd de waslaag gladgestreken en was weer klaar voor hergebruik.
Geschiedenis van papier II
In de Egyptische oudheid sloeg men de stengels van riet dat langs de Nijl groeide plat, waardoor er rafels (vezels) ontstonden waar men vervolgens matjes van vlocht. Na het drogen werd dit gladgeschuurd en kon men hier op schrijven. In het droge woestijnzand van Egypte zijn nog veel beschreven papyrusrollen bewaard gebleven in tegenstelling tot het vochtigere Europa waar vrijwel alle papyrusrollen vergaan zijn in de loop der tijden.
Geschiedenis van papier III
Later, toen de aanvoer van het steeds duurdere papyrus uit Egypte niet meer voldoende was voor de behoefte aan schrijfmateriaal, schreven de mensen in Europa op het stevigere perkament. Dat werd gemaakt van dierenhuiden. Op dat perkament werd geschreven met een rietpen of bijgesneden ganzenveer. Heel veel perkament is nu nog te zien in musea omdat het, mits goed behandeld, erg lang meegaat. Boeken gemaakt van perkament zijn vaak eeuwen oud en daarom erg kostbaar. De wesp was de eerste papierfabrikant. De wesp bouwt haar nest van een soort karton. Vezels van planten mengt ze met haar speeksel tot een brij. De brij droogt en wordt hard. Aangenomen wordt dat Cai Lun, een Chinees, in 105 n. Chr. dit werk van wespen heeft afgekeken en zo het papier heeft uitgevonden. Hij klopte vezels van bamboeriet, de bast van de papiermoerbei en zijdeafval tot brij. Die brij verdunde hij met water en liet het drogen: hij had papier gemaakt. Inmiddels hebben grafvondsten aangetoond dat men in China vóór onze jaartelling al een soort van papier gebruikte. Uit recente archeologische vondsten in het noordwesten van China is gebleken dat het papier vrijwel zeker al bestond in de Han-dynastie (206 voor Chr.)
Geschiedenis van papier IV
Eeuwenlang bewaarden de Chinezen hun geheim. Toen namen de Arabieren Chinese papiermakers gevangen, tijdens een oorlog tussen het zich uitbreidende Arabische Rijk en Chinese keizerrijk omstreeks het jaar 740 na Chr.. Zo leerden de Arabieren papier maken en dit verdrong al snel het minder stevige papyrus gemaakt van papyrusplanten en het steviger, maar veel duurdere perkament. Later gebruikten ze fijnere materialen dan alleen ruwe plantenvezels, zoals katoenen en linnen lompen. In de middeleeuwen raakte dit prachtige papier ook in Europa bekend.
Papier
Papier is een materiaal waarop kan worden geschreven en getekend en dat kan worden bedrukt door middel van een druktechniek. Het is doorgaans wit gemaakt door een bleekproces van de grondstoffen. Het kan worden gemaakt van natuurlijke grondstoffen zoals riet, bamboe of hout, of door hergebruik van materialen zoals oude kleding of oud papier. Het woord papier komt van de Cyperus papyrus, een rietsoort die in Egypte langs de Nijl groeit.
Papierfabriek
De papiermolens zijn vervangen door papiermachines die meer dan 100 meter lang kunnen zijn. Die maken het papier niet meer vel voor vel, maar in een continuproces wordt een eindeloze papierbaan tot grote rollen opgerold. De machines produceren variërend van enkele tot wel 2000 meter papier per minuut. Dit gebeurt door de, met veel water verdunde, vezels in een continuproces over een eindeloze band van een geweven kunststof zeefdoek te gieten. Aan het einde van de zeefpartij kan geen water meer worden verwijderd met de aldaar gebruikte methode van onderdruk en gaat de nog natte gevormde papierbaan naar de perspartij. In de perspartij wordt het papier uitgeperst tot ongeveer 50% water en 50% vezels.
Papierfabriek II
Om het laatste vocht er uit te halen wordt het papier daarna over grote met stoom verhitte cilinders geleid (dit is het langste deel van de papiermachine). Op het eind van de papiermachine kunnen walsenkoppels er voor zorgen dat de gewenste gladheid wordt bereikt, waarna het eindresultaat op een grote (jumbo)rol opgerold wordt. Vaak wordt dan de rol, die tonnen kan wegen, in een nabewerking in kortere en smallere rollen gesneden en als zodanig afgeleverd aan de eindverbruiker, meestal een drukkerij of kartonnage fabriek, die dan het papier op gewenst formaat snijdt en verder verwerkt. Een andere nabewerking is het strijken van een coating op het papier, waardoor bijvoorbeeld een glanzende oppervlakte wordt verkregen, zoals bij magazine-papier.
Toner
Toner is een poeder dat gebruikt wordt in laserprinters en kopieerapparaten, waarmee de tekst en afbeeldingen op het papier gevormd worden. Oorspronkelijk was toner grafietpoeder; moderne toners zijn een mengsel van grafiet en een polymeer. De poederdeeltjes zijn ongeveer 8 tot 12 micrometer in diameter. In kleine apparaten zit de toner meestal in een speciale cartridge, deze hele cartridge wordt ook wel toner genoemd. In grotere of oudere apparaten wordt meestal gebruikgemaakt van losse plastic flessen. Tonercartridges worden hergebruikt door verschillende fabrikanten. De lege cartridges worden dan ingezameld, opengemaakt en opnieuw gevuld met toner.